کندوکاو کم شتاب در طبیعت
و یادگیری تجربی مهارت‌های زندگی
به محل زندگی گیاهان، حیوانات و سایر موجودات زیست‌بوم می‌گویند، محیط‌هایی که در آنها زندگی جریان دارد، بلوط یک زیست‌بوم است برای کودکان، زیست‌بوم کودک و طبیعت، برای لمس بی‌واسطه همه عناصر طبیعت و زیست پایدار در همه زیست‌بوم‌های ایران زیبا؛ پایدار یعنی ما استفاده کنیم و برای نسل بعدی هم باقی بگذاریم. ما اینجا باور داریم، کودکان برای علاقه‌مند شدن به طبیعت نیاز به امکانات ویژه ندارند؛ کافی است امکان تجربه‌ی مستمر با طبیعت را برایشان فراهم کنیم.
بلوط این فرصت را ایجاد می‌کند، که بچه‌ها در طبیعت کاوش کنند، از درخت بالا بروند، آب بازی کنند، جانوران مختلف را ببینند، لمس کنند و با خاک، سنگ، چوب و سایر عناصر موجود در محیط، دست به ابداع بزنند، با هم‌سالان خود زیستِ گروهی داشته باشند و اگر برایشان سؤالی پیش آمد، با جهت‌دهی و قرارگیری در مسیرِ یافتن پاسخ صحیح، فرصت اندیشه‌ورزی و ژرف اندیشی برایشان ایجاد شود، نه اینکه طبیعت را به کلاس درس دیگری بدل کنیم و به شرح جزییات همه‌چیز از زاویه دید خودمان بپردازیم.
ما معتقدیم کودکان مهارت‌هایی را که از طریق بازی در طبیعت و در حضور هم‌سالان خود کسب می‌کنند هیچ‌گاه نمی‌توانند در محیط‌های بسته به دست آورند. ما می‌دانیم به‌صرف وجود خطر نمی‌توانیم ذهن بکر کودک را از تجربه شگفت‌انگیز طبیعت محروم کنیم؛ وظیفه‌ی ما ایجاد شوق و رفع ترس‌هایی است که به‌واسطه آموزش‌های غلط پیشین به وجود آمده است.
بلوط با طراحی کارگاه‌ها و تورهای گردشگری هدفمند با موضوعات حیات‌وحش، آشنایی با اقلیم‌های جغرافیایی و شناخت اقوام، تلاش می‌کند، بسترسازی کندوکاو کم شتاب در طبیعت را برای یادگیری تجربی مهارت‌های زندگی فراهم نماید.
آموزش بر بستر طبیعت
مدرسین مجرب
گروه سنی 4 تا 14 سال
گردشگری تجربه‌گرا
اساس کار آموزش در زیست‌بوم کودک و طبیعت بلوط
برنامه فلسفه برای کودکان
متیو لیپمن در كلاس فلسفه متوجه شد دیگر برای اینكه دانشجویانش نحوه تفكر استدلالی و خلاقانه و داوری عقلانی را یاد بگیرند زمان مناسبی نیست و آنها می‌بایست از دوران كودكی و نوجوانی چنین مهارتی را بیاموزند.
فَبَکْ به عنوان سرواژه فلسفه برای كودكان كه برخی عنوان دقیق‌تر آن را «فكر پروری برای كودكان» می‌دانند. لیپمن كه دکترای فلسفه خود را از گروه فلسفه دانشگاه کلمبیا گرفت، هجده سال در همین دانشگاه، فلسفه تدریس می‌کرد، اما برای پروراندن ایده خود به دانشگاه مونتکلیر رفت و در سال ۱۹۷۴ مؤسسه IAPC را با عنوان مؤسسه بسط و ترویج فلسفه برای کودکان تأسیس کرد. برنامه او یعنی «فلسفه برای کودکان» جایزه سال ۲۰۰۱ انجمن فلسفی آمریکا را به خود اختصاص داد.
بلوط در آموزش‌هایش از برنامه فلسفه برای کودکان بهره می‌گیرد. «تفکر نقادانه»، «تفکر خلاقانه»، «تفکر مراقبتی» و «تفکر مشارکتی» سه سر فصل عمده مهارتی مورد نظر در این برنامه است. در این برنامه بر اساس تشكیل كارگاه‌های آموزشی كه توام با حضور در طبیعت، بازی و قصه‌گویی است بچه‌ها یاد می‌گیرند که از قدرت ذهنشان استفاده و تبادل نظر کنند و سر یک موضوع به توافق برسند. همچنین با تقویت اعتماد به نفسشان، یاد می‌گیرند که از مشورت با دیگران فرار نکنند، انتقادپذیر باشند و هیچ حرفی را بدون دلیل و فکر قبول و یا رد نکنند. در ضمن آنها متوجه می‌شوند كه برای داشتن یك رابطه موثر، خوب گوش دادن را یاد بگیرند.
از نظر كارشناسان فبك، بچه‌ها بعد از گذراندن این کلاس‌ها دیگر ترسی از حرف زدن نخواهند داشت و از مورد قضاوت قرار گرفتن ناراحت نمی‌شوند. آنها در طول این کلاس‌ها یاد می‌گیرند که خودشان را در جایگاه طرف مقابل قرار دهند تا حرف‌های بقیه را بهتر متوجه شوند و بتوانند موضوعات را بهتر طبقه‌بندی کنند و مسائل را به شیوه درست بیان کنند.
در واقع برنامه فلسفه برای كودكان تلاشی است برای اینكه کودکان و نوجوانان برنامه‌ای منظم برای آموزش تفکر عمیق فلسفی داشته باشند تا قدرتِ استدلال، داوری و تشخیص عقلانی در آنها پرورش یابد. فراموش نکنید ما در کلاس فبک به دنبال یاد دادن آموزه‌های فلاسفه نیستیم؛ تسهیلگران فبک مشاهده‌گر و شنوندگان فعالی هستند و بر اساس نیازهای متفاوت کودکان، فرصت تجربه‌های متنوعی را برای آنها به وجود می‌آورد. آنها با شریک شدن در تجربه‌های کودک و غنی کردن آنها جریان یادگیری را تسهیل می‌کنند. آنها کودک را در موقعیت «مساله‌آفرین» قرار می‌دهند (محرک این موقعیت می‌تواند یک تور گردشگری حیات‌وحش باشد یا تماشای یک نمایش) و کمک می‌کند تا کودک با درک مسئله، فرصت تولید پاسخ‌های ذهنی خود را داشته باشد و از درگیر شدن با پیش‌فرض‌ها پرهیز کند، آنها وارد قلمرو کودک نمی‌شوند اما در فاصله مطمئن در کنار بچه‌ها هستند.
بچه‌ها در حلقه‌های گفتگو یا اصطلاحا «حلقه‌های کندوکاو» می‌آموزند با گستره‌ای از جواب‌ها در مسائل مختلف روبرو هستند و این کمک می‌کند ذهن آنها «تک‌روایتی» نباشد. ذهن تک‌روایتی، بدون تجزیه و تحلیل، الگوی زندگی سایرین را بازتکرار می‌کند.
در واقع این روش می‌خواهد، کودکان از طریق مشارکت به جستجوی جواب سوالات و بازتولید سوالات بیشتر بپردازند. تسهیلگر به سوالات جواب نمی‌دهد، فقط سوالات را غنی‌تر می‌کند و در واقع مربی‌گری می‌کند تا بچه‌ها خودشان به روش هم‌یارانه جواب‌ها را کشف کنند و در این فرایند تحلیل و استدلال‌ورزی را یاد بگیرند. قرار نیست به همه سوالات پاسخ داده شود، گاهی شاید ما هم جواب سوالات را ندانیم حتی شاید سوال بچه‌ها سوال بی‌جواب دانشمندان باشد و باز پاسخ.
ما معتقدیم، عادت تفکر منطقی و پذیرش نظرات متفاوت از خردسالی نهادینه می‌شود، اگر بچه‌ها در محیط‌های آموزشی باشند که از آنها انتظار پرسشگری و استدلال را داشته باشند، نه حفظ کردن طوطی‌وار و بی‌چون و چرا، آنها هم به مرور زمان، خودشان را به تفکر و استقلال فکری عادت می‌دهند. اینجاست که می‌توانیم منتظر تحول در جامعه باشیم.
مدل مهارت‌آموزی 4H
مهارت‌های زندگی توانایی‌هایی هستند که با تمرین مداوم در 6 سال اول زندگی که ما آن را 6 سال طلایی می‌نامیم، پرورش می‌یابند و در 6 سال دوم نهادینه می‌شوند و کودک را برای روبه‌رو شدن با مسایل زندگی، افزایش توانایی‌های روانی، اجتماعی و بهداشتی آماده می‌کنند. سازمان جهانی بهداشت، مهارت‌های زندگی را چنین تعریف نموده است: توانایی انجام رفتار سازگارانه و مثبت به گونه‌ای که کودک بتواند با چالش‌ها و ضروریات زندگی روزمره خود کنار بیاید. در تعریف دیگر می‌توان مـــهارت‌های زندگی را مجموعه‌ای از مهارت‌ها و شایستگی‌های فـردی و گــروهی دانست که کودکان و نوجوانان بــرای زیستن در هــــزاره جدید به آن نیازمند هستند. همزمان با یادگیری، تسلط و استقرار این مهارت‌ها، کودکان در سنین بالاتر علاوه بر رسیدن به آرامش و تـعادل در زندگی فردی و اجتماعی به ایفای نقش موثر در زندگی خود می‌پردازد.
نقشه راه 4H یک نقشه مهارت آموزی متعادل و پویای جهانی است که از طرف سازمان آموزشی، علمی و فرهنگی سازمان ملل متحد «یونسکو» ارائه گردیده است، در این مدل مهارت‌ورزی به چهار فاکتور سر (Head)، قلب (Heart)، دستها (Hands) و سلامت (Health) باید به یک اندازه توجه شود.
بلوط با الگو برداری و بومی‌سازی این مدل در برنامه‌های آموزشی خود سعی در نهادینه سازی این مهارت‌ها در تمامی ابعاد زندگی کودکان دارد. در طرح درس‌های تعریف شده توسط اساتید حوزه کودک، با توجه به اینکه در برنامه مذکور، تمرکز بر روی بهبود کدام یک از مهارت‌های مورد نظر باشد، طراحی بازی و محتوای دوره آموزشی تدوین خواهد شد.
بلوط در سال 1399 با شماره ثبت 562909 به عنوان مدرسه مهارت آموزی در حوزه طبیعت گردی برای کودکان با رویکردهای نوین آموزشی، توسعه سبک زندگی پایدار و حفاظت از محیط زیست، در برنامه «توسعه زیست‌بوم شرکت‌های خلاق» معاونت علمی ریاست جمهوری پذیرفته شده است.
تسهیلگران بلوط
تسهیلگران بلوط، قبل از هر چیز مشاهده‌گرند. خوب می‌بیند، خوب می‌شنود، تحلیل می‌کنند و براساس نیازهای متفاوت کودکان، فرصت تجربه‌های متنوعی را به وجود می‌آورد.
آنها با شریک شدن در تجربه‌های کودک و غنی کردن آنها جریان یادگیری را تسهیل می‌کنند.
هم بنیان گذار زیست‌بوم بلوط، راهنمای گردشگری و تسهیلگر فلسفه برای کودکان
هم بنیان گذار زیست‌بوم بلوط، راهنمای گردشگری و تسهیلگر فلسفه برای کودکان
هیئت علمی گروه فلسفه دانشگاه خوارزمی، پیشگام و مروج فلسفه برای کودکان در ایران
دانش آموخته دکتری فلسفه، تسهیلگر مفاهیم پایه خردسالان، نویسنده، منتقد ادبیات کودک
مدرس نمایش خلاق، تسهیلگر فلسفه و تئاتر شورایی، کارگردان صدا و سیما مرکز تهران
چون هنوز هم، از کودکی جدا نشده‌ام، تلاش می‌کنم نقش بزرگ‌ترها را بهتر بازی کنم. گاهی مدرس، گاهی تسهیلگر و … البته اگر بازیگوشی بگذارد.
راهنمای پرنده نگری، تسهیلگر کودک و از موسسین باشگاه پرنده نگری ایرانیان
کارشناس ارشد هنرهای نمایشی، بازیگر، مدرس و پژوهشگر تئاتر
دکتری گردشگری فرهنگی، محقق و پژوهشگر گردشگری، راهنمای گردشگری فرهنگی
هم‌بنیان‌گذار انجمن یوزپلنگ ایرانی، فعال حوزه حیات وحش
باور دارم مسیر حفاظت پایدار از تنوع زیستی از لمس طبیعت توسط کودکان عبور می‌کند.
کارگردان، بازیگر و مربی تئاتر و نمایش کودک و نوجوان و افراد، دانش آموخته روانشناسی
برای من هنر یعنی ابزار رفع تبعیض. تلاشم در آموزش و فعالیت های هنری برای کودکان و بزرگسالان رفع موانع و ورود به صحنه های هنری و اجتماعی است..
بازیگر تئاتر و طراح حرکت
بخش بزرگی از رفتار ما در زندگی، از بازی‌های دوران کودکی شکل می‌گیرد.
از نظر من هر چقدر مهارت ما در بازی‌های دوران کودکی بیشتر باشد توان بیشتری در بروز و کنترل احساسات متفاوت خواهیم داشت.
هنرهای نمایشی و تئاتر به عنوان راهی برای شناخت خودمان در بهبود این مهارت‌ها کمک می‌کند.
پژوهشگر حوزه خزندگان، عضو هیئت مدیره موسسه مطالعات خزندگان و دوزیستان ایران
همکاری با بلوط
اگر دنیای کودکان را می‌شناسید و تجربه کندوکاو و مهارت آموزی با کودکان را دارید؛
اگر عاشق طبیعت و حیات‌وحش هستید و قلبتان برای میراث ایران‌زمین می‌تپد؛ به ما بپیوندید؛
ما ماموریت سازمانی خود را ارزش‌آفرینی و بالندگی کودکان این آب‌وخاک قرار داده‌ایم.
اگر خود را واجد شرایط می‌دانید، در خانواده بلوط جایی برای شما هست، رزومه خود را برای ما به آدرس job@balootschool.com ارسال کنید.
چرا باید بلوط را برای مهارت آموزی فرزندم انتخاب کنم؟
الگوبرداری از بهترین نمونه‌های موفق آموزش کودکان در دنیا
همسو با توسعه پایدار در راستای عدالت آموزشی، تنوع فرهنگی و حفاظت اکولوژیکی
امکان تجربه‌ی مستمر کودکان با طبیعت
همراهی اساتید معتبر و با تجربه در حوزه طبیعت، فلسفه، هنرهای نمایشی و ادبیات
مهارت آموزی در موسسه‌ای ثبت شده در نهادهای رسمی
بلوط و مسئولیت اجتماعی
گفتگو درباره اوضاع و احوال خاورمیانه، تداعی کننده آن شعر مشهور «برتولت برشت» است که گفته بود: و آن که می‌خندد، هنوز خبر هولناک را نشنیده است.