کارگاه حیات وحش

بچه‌ها به‌طور ذاتی عاشق تنوع زیستی‌اند، وقتی خاک باغچه رو دنبال یه کرم یا حلزون زیر و رو می‌کنند، وقتی با شگفتی تار درهم تنیده‌ی عنکبوت رو نگاه می‌کنند، وقتی تو گلدون بذر سبزیجات می‌کارن، یا پروانه‌هارو دنبال می‌کنند. حتی وقتی سعی می‌کنن عکس العمل قورباغه رو زیر ذره‌بینی که نور شدید خورشید رو منعکس کرده ببینند، یا وقتی لونه مورچه‌هارو زیر و رو می‌کنند؛ در تمام این لحظات بچه‌ها مثل یه اکولوژیست (بوم‌شناس) در حال اکتشافند.
‌بوم‌شناس‌ها به انواع مختلف حیات روی کره زمین، تنوع زیستی می‌گن. از موجودات میکروسکوپی تا وال آبی با یک چهارم طول یک زمین فوتبال، بلندترین درخت‌ها یا «سِکویا» با 180 متر طول، تا موجوداتی که در اعماق اقیانوسند یا بر بلندای آسمان اوج می‌گیرند، جزیی از تنوع زیستی هستند.
بوم‌شناس‌ها می‌گن اولین قدم برای محافظت از هر چیزی، علاقمند شدنه، اجازه بدیم بچه‌ها با حواس پنج‌گانه‌شون به کشف و شهود ادامه بدهند، این راه اون‌هارو علاقمند و آگاه می‌کنه، تنها با آگاهی و علاقه می‌شه به حفاظت و حمایت از گونه‌های مختلف حیات امیدوار بود.

ما چیزی را حفاظت می‌کنیم که دوست داشته باشیم؛
ما چیزی را دوست داریم که بشناسیم؛
و ما چیزی را می‌شناسیم که به ما آموزش داده شده باشد.

پرندگان

ما در مورد رفتار پرنده‌ها با بچه‌ها صحبت می‌کنیم، خیلی ساده و غیر تخصصی؛ مثلا می‌گوییم: «یه پرنده‌ای هست کله‌اش شبیه توت فرنگیه ولی بدنش شبیه یه گنجشکه این پرنده سهره گُلیه؛ از بچه‌ها می‌پرسیم می‌دونی این پرنده از کجا اومده؟ از نزدیک خط استوا؛ می دونی استوا کجاست؟ می‌دونی چند هزارکیلومتر پرواز کرده؟ حتی بعضی هاشون ممکنه تا آفریقا بخوان برن و با تغییر فصل بازم برگردند؟» این چراهای ساده مهارت مشاهده‌گری رو تقویت می‌کنه و چشمه جوشان شگفتی بچه‌ها رو زنده نگه میداره، ضمن اینکه بچه‌ها رو به حدی علاقمند می‌کنه که همیشه نسبت به طبیعت نگاه ویژه‌ای خواهند داشت. یه وقتایی هم با بچه‌ها تمرین شنیدن می‌کنیم، «گوش کنید، یه پرنده داره آواز می‌خونه؟ حتی می‌تونیم صدای یه پرنده رو تقلید کنیم؛ تو بیشتر مواقع اون پرنده هم فکر می‌کنه یه پرنده دیگه وارد قلمروش شده و نزدیک میشه خودشو نشون میده، اینطوری بچه‌ها می‌تونن ببیننش.

پرنده‌نگری لذت مشاهده پرنده‌های آزاد در زیستگاه‌های آن‌ها و محیط‌های طبیعی مثل تالاب‌ها، دشت‌ها، کوه‌ها، دریاچه‌ها، جنگل‌ها، مراتع و حتی پارک‌ها است. پرندگانی که ممکن است هرروز از بالای سرما پرواز کنند یا لابه‌لای شاخه‌های درختان حیاط خانه‌ی ما لانه داشته باشند.

رونق این فعالیت می‌تواند سبب ایجاد درآمد مکمل و گاه جایگزین برای افراد بومی و ایجاد انگیزه برای دوری آنان از فعالیت‌هایی مثل شکار و صید پرندگان باشد. این شاخه از طبیعت‌گردی در خیلی از کشورهای دنیا، طرفداران بسیاری دارد. برای تماشای پرندگان لازم نیست حتماً به طبیعت بروید. بلکه به‌راحتی در پارک‌های شهر محل زندگی‌مان نیز قابل‌دستیابی است. باید بدانیم که پرنده‌ها همه‌جا هستند.

پرنده‌نگری در کشورمان هنوز در میان مردم شناخته‌شده نیست و تنها توانسته است گروه خاصی از گردشگران با علایق خاص را به خود جذب کند. آمار و ارقام حاکی از آن است که پرنده‌نگری پردرآمدترین و پرمخاطب‌ترین شاخه گردشگری طبیعت (اکوتوریسم) است. هم‌اکنون در اروپا بیش از پنج میلیون پرنده‌نگر حرفه‌ای شناسایی‌شده‌اند.